Vele ontdekkingen gebeuren per toeval. Denk aan Viagra, oorspronkelijk bedoeld tegen hartkrampen, blijkt uiteindelijk door zijn andere kwaliteit wereldberoemd geworden. Zo is dit ook het geval voor Amarone DOCG wijnen uit de Valpolicella (Veneto). Deze volle complexe nobele wijn op basis van gedroogde druiven is ondertussen één van de grote Italiaanse appellaties geworden, en is zeker een referentiewijn wanneer het gaat over het bepalen van deze welbepaalde stijl.
De Amarone wordt per toeval geboren in 1936 in een wijnkelder van de eveneens gekende Recioto-wijn, die in die tijd zeer hoog aangeschreven stond. Recioto is afgeleid van het woord ‘Recie’, een woord uit het lokale dialect dat verwijst naar de uiteinden van de druiventrossen (de ‘oortjes’) die het zoetste fruit bevatten. Deze zoete dessert wijn, ook op basis van gedroogde druiven waardoor men een hoger suikergehalte bekomt, wordt gemaakt door tijdig de fermentatie te stoppen wanneer men de gewenste balans suiker/alcohol heeft bekomen. Men wilde het suikergehalte enigszins verminderen tijdens de vinificatie, met als die doelstelling een betere balans te vinden.
Het was in deze context dat kelderknecht Adelino Lucchese aan Gaetano dall’Ora, die aan het hoofd stond van een bepaalde wijncoöperatie, een staal liet proeven uit een vat die in de hoek van de wijnkelder was blijven liggen. De gisten in het vat hadden het suiker verder verteert waardoor er een droge, weliswaar volle en intense, wijn was ontstaan. Adelino zou uitgeroepen hebben 'Ma capo, questo non è amaro, è amarone’. Een foutje werd de start van een nieuw vinificatie-proces. De Amarone zou zo de volgende jaren Recioto vervangen als de meest prestigieuze wijn uit de Valpolicella-streek.
Het Amarone-gebied, geproduceerd in het Valpolicella Classico zone, is beperkt tot de gemeenten Negrar, Marano, San Floriano, Sant'Ambroggio en Fumane. Deze liggen in het Noord-Westen van Verona. een tweede gebied beslaat de Valpolicella-zone dat zich uitstrekt over de Val d'Ilasi in het Oosten van Verona en de Lessini heuvels ten noorden van Verona.
De prominente toegelaten druivensoorten zijn Corvina, Corvinone, Rondinella en Molinara, en kan aangevuld worden met een andere toegelaten druif. In tegenstelling tot sommige andere top-appellaties kunnen voor deze DOCG de productie-processen sterk variëren. Er is de voorgeschreven minimum-tijdsduur voor het drogen van de druiven (ten minste tot 1 december van het oogstjaar), maar hoe lang precies en op welke manier kan vrij door de producent worden bepaald. Zo zijn er producenten die hun druiven wel meer dan 5 maanden laten drogen. De plaats en de manier van het droogproces (‘Appassimento’) kan ook sterk verschillen. Sommige producenten blijven zweren bij de traditionele houten kisten of bamboe-matten, anderen verkiezen kratten van kunststof omdat deze meer bescherming tegen verrotting zou bieden. Sommige producenten blijven zweren bij de traditionele natuurlijke droging door de zachte bries die door de zolders waait, terwijl anderen resoluut voor innovatie kiezen mits het gebruik van geautomatiseerde systemen.
De minimum rijping van Amarone-wijnen bedraagt 24 maanden (vanaf de 1e januari na de oogst), en 48 maanden voor een ‘Riserva’. Welke soort van vat, kleine of grote, is ook zelf door de producent te bepalen en zorgt voor specifieke smaakkenmerken. Deze vele verschillen verklaren natuurlijk ook de relatief hoge prijs-én kwaliteits-verschillen tussen de vele Amarone DOCG wijnen in de markt. Een goede Amarone biedt dan ook zoveel méér dan overrijp fruit met een fluwelen mondgevoel.
© 2024 Michele Moresi
-
Michel Thysen
Author