Franciacorta, terecht dé Italiaanse champagne genoemd? Als we hiermee bedoelen dat Franciacorta de meeste faam geniet als een schuimwijn (Spumante) uit Italië, mogelijk wel. Het is echter verkeerd vergelijkingen te maken. Het vinificatie-proces is gelijk (Metodo Classico) en Chardonnay is ook de bepalende druif, maar het betreft een ander terroir, met als gevolg een ander karakter. Maar, eerlijk is eerlijk, het is de fout van de Italianen zelf die met deze vergelijking op de proppen zijn gekomen.
Het Franciacorta gebied is een heuvelachtige streek in Lombardije tussen de stad Brescia en het zuiden van het Iseomeer. In het zuiden wordt het gebied begrensd door de berg Monte Orfano (451 m.). Naast de befaamde productie van mousserende wijnen volgens de metodo classico (Franciacorta DOCG) worden er ook zowel rode als witte wijnen met de naam "Terre di Franciacorta" geproduceerd. Prehistorische vondsten hebben uitgewezen dat de streek al sinds de steentijd bewoond werd. De grootste plaats van de Franciacorte is Rovato met een goed geconserveerd middeleeuws centrum.
Reeds in 1277 werd er al in de streek wijn geproduceerd. De eerste mousserende wijn werd in 1570 geproduceerd onder de naam Mordace, wat agressief of scherp betekent. Ondanks de lange traditie van het produceren van mousserende wijn, is de idee om de productiemethode champenoise van de Champagne-regio als basis te nemen voor de productiemethode van andere mousserende wijn, pas vrij recent ontstaan.
Het was pas in 1957 dat Guido Berlucchi een witte wijn met de naam 'Pinot di Franciacorta' produceerde, en in 1961 werd de eerste mousserende 'Franciacorta' geproduceerd. In 1967 werd de DOC-status verleend. Met dit label werd het de eerste DOC die volgens de klassiek methode moest worden geproduceerd. In 1990 werd het 'Consorzio per la tutela del Franciacorta' gevormd om de richtlijnen op te volgen. In 1995 werd het DOCG-label toegekend. Van 1996 to 2024 steeg de verkoop van Franciacorta van 2.9 tot 19 mio flessen.
De DOCG voorziet als toegestane druiven Chardonnay, Pinot Nero en Pinot Bianco. Indien Chardonnay en Pinot Nero (Rosato) gebruikt worden moeten ze voor minstens 50% uitmaken van de (eventuele) blend.
Recent werd de autochtone druif Erbalat toegevoegd als toegestane druif binnen de productierichtlijnen van Franciacorta. Er zijn er verschillende voordelen. Enerzijds kweekt men extra authenticiteit door deze typische regionale druif. Anderzijds wapent het de appellatie zich hierdoor tegen de klimaatverandering mits het gebruik van een druif met een uitgesproken zuurtegraad. Aromatisch is ze eerder neutraal te noemen. Buiten de Satén versie, mag ze maximaal 10% van de eventuele blend uitmaken.
De wijngaarden voor Franciacorta staan enkel in de aangeduide gebieden van de gemeentes Adro, Capriolo, Cazzago San Martino, Cellatica, Coccaglio, Cologne, Corte Franca, Erbusco, Gussago, Iseo, Monticelli Brusati, Ome, Paderno Franciacorta, Paratico, Passirano, Provaglio d'Iseo, Rodengo Saiano, Rovato and Brescia. De volgens DOCG verklaarde wijngaarden besloegen 2.200 hectaren waarvan voor 85% Chardonnay, 10% Pinot Nero en 5% Pinot Bianco. Dit is de situatie tot 2024 gezien dit de toevoeging van de Erbalat druif.
Door de invoering van de DOCG Franciacorta werd het eerdere DOC omgevormd tot 'Terre di Franciacorta' voor de niet-mousserende wijnen. Deze worden gemaakt in twee soorten : een witte wijn 'Bourgogne-stijl' gebaseerd op Chardonnay of Pinot Bianco, en aan rode wijn 'Bordeaux-stijl' gebaseerd op Cabernet Franc of Cabernet Sauvignon, en Merlot met kleinere hoeveelheden Nebbiolo en Barbera. Pinot Nero is enkel toegelaten in de mousserende DOCG wijnen. Er is geen mogelijkheid een rode niet-mousserende wijn te produceren volgens de Bourgogne-stijl onder de DOC richtlijnen.
© 2024 Michele Moresi
-