De bodemsoorten van Barolo

Barolo, de koning van Piemonte, is één van de meest bekende appellaties van Italië. Om Barolo-wijnen juist te beoordelen is een beetje inzicht in de verschillende bodemsoorten een must. De geografische geschiedenis van de zee, erosies en plaatverschuivingen stonden aan de oorsprong van deze verscheidenheid.

De belangrijkste bodems zijn :

1. Lequio-formatie
De Lequio-formatie is de meest kalkrijke bodemsoort in de Barolo-streek, en tevens de oudste. Hij bestaat afwisselend uit zand en mergel en er zijn nog sporen in terug te vinden van zee-organismen. Ze houden weinig vocht vast. Barolo’s van deze bodems zijn krachtig en rijk aan tannines.

2. Diano-zandsteen
Diano-zandsteenbodems ontstonden door landverschuivingen, veroorzaakt door het inbeuken van de golven toen er hier nog een zee was. Het zijn zanderige, poreuze bodems met veel fossiele elementen die makkelijk erodeert, waardoor er rotsachtige, steile hellingen worden gevormd. Barolo-wijnen van deze ondergrond zijn robuust, hebben veel body en stevige tannines.

3. Sant’Agata-mergel
Sant'Agata-mergel is de meest frequente bodemsoort in de Barolo-streek. Deze zijn gelijdelijk aan over een lange tijd gesedimenteerd, waardoor hier de heuvels glooiend zijn en de textuur van de bodem fijner. Ze zijn compact en bevatten veel leem en klei. De dikke bodems worden gekenmerkt door een grijze kleur en kleiachtige mergel.

Er zijn drie soorten Sant’Agata-mergel, van jong naar oud:

• gelamineerd: iets meer klei, iets minder zand
• typisch: evenwicht tussen klei, leem en zand
• zanderig: meer zand, minder leem (door het hogere ijzergehalte zijn deze bodems beige tot licht oranjebruin.) 

Sant’Agata-mergel geeft geurige Barolo’s met fluwelen tannines en een krachtige, diepe smaak.

4. La Morra-conglomeraat
Het La Morra-conglomeraat is vergelijkbaar met Diano-zandsteen. Ze is echter veel jonger van aard en ontstaan door erosie onder invloed van rivierwater.

5. Vena del Gesso-formatie
Dit is een weinig voorkomende, kalkrijke bodem in de gemeenten Verduno en La Morra.

6. Cassano Spinola-formatie
De Cassano Spinola-formatie is een vrij jonge bodem-soort die voorkomt in de gemeenten Verduno en La Morra. Deze bodems bevatten veel kle, kalkrijk en bevatten veel gips. Er zijn twee soorten bodems in de Cassano Spinola-formatie: zanderig: gevormd door afzettingen van rivierwater. mergelachtig: weinig zand, meer leem. Dit type bodem zorgt voor Barolo-wijnen met zachtere tannines en verfijnde fruit-toetsen.

7. Plioceen-mergel
Dit zijn de jongste bodems van Barolo. Deze mergelbodems lijken enigszins op de bodems in Roero, ten noorden van de Barolo-streek.

8. Alluviale bodems door afzetting van rivieren en gletsjers
Naast alle vernoemde bodems bevinden zich nog bodems langs de rivieren. Voor hoogstaande wijnbouw zijn deze bodems niet interessant. Nebbiolo-wijnen van deze bodems zijn middelmatig van aard.

Bron: Alessandro Masnaghetti: Barolo – MGA Vol. I: The Barolo Great Vineyards Encyclopedia – Second Edition, 2018